Η ΣΜΠΕ «για τη δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών (ΑΕΠΥ) από Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ)» που τέθηκε σε διαβούλευση προκρίνει τη δημιουργία 6 μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης σε εθνικό επίπεδο, με στόχο τη μείωση της ταφής απορριμμάτων κάτω από το 10% και την ενεργειακή αξιοποίηση δευτερογενών (απορριμματογενών) καυσίμων και υπολειμμάτων επεξεργασίας απορριμμάτων (ΑΣΑ) μέσω θερμικής επεξεργασίας.
Ειδικότερα προβλέπεται καύση 1,3 εκατ. τόνων απορριμματογενών καυσίμων ετησίως, ενώ άλλοι 150.000 τόνοι υψηλότερης ποιότητας θα διατίθενται στην τσιμεντοβιομηχανία.
Σημειώνεται στη μελέτη της ΣΜΠΕ ότι «θα επιτευχθεί η μετάβαση από το υφιστάμενο γραμμικό μοντέλο διαχείρισης των υπολειμμάτων επεξεργασίας απορριμμάτων (μέσω υγειονομικής ταφής) σε ένα σύγχρονο, αποδοτικό, φιλικό προς το περιβάλλον και ανταγωνιστικό κυκλικό μοντέλο διαχείρισης (ενεργειακή αξιοποίηση) μέχρι το 2030» Ακόμη ότι η ενεργειακή αξιοποίηση είναι συμπληρωματική της ανακύκλωσης, εφαρμόζεται μόνο για τα μη ανακυκλώσιμα απόβλητα και ανταγωνίζεται την ταφή, που είναι χαμηλότερη στην ιεράρχηση και ότι θα προκύψουν οφέλη, όπως:
-Μείωση εκπομπών άνθρακα ανά μονάδα ΑΕΠ και ανά κάτοικο.
-Βελτίωση δεικτών για ανθρώπινη υγεία, βιοποικιλότητα, νερά, έδαφος και περιβαλλοντική διακυβέρνηση.
-Παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας.
-Δημιουργία θέσεων εργασίας και ενίσχυση καινοτομίας
Πού θα γίνουν τα έξι εργοστάσια καύσης
Στη ΣΜΠΕ που βγήκε σε διαβούλευση έχουν επιλεγεί για την κατασκευή των 6 εργοστασίων καύσης σκουπιδιών τέσσερις Διαχειριστικές Ενότητες και συγκεκριμένα:
-Διαχειριστική Ενότητα 1 (Δ.Ε.1): Περιλαμβάνει τις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας και μέρος της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.
–Διαχειριστική Ενότητα 2 (Δ.Ε.2): Περιλαμβάνει τις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου και μέρος της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.
-Διαχειριστική Ενότητα 3 (Δ.Ε.3): Περιλαμβάνει τις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Αττικής, Βορείου Αιγαίου και μέρος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
-Διαχειριστική Ενότητα 4 (Δ.Ε.4): Περιλαμβάνει την Περιφέρεια Κρήτης και μέρος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
♦ Τα εργοστάσια καύσης της 1ης Διαχειριστικής Ενότητας θα είναι δύο, και θα κατασκευαστούν ένα στη Ροδόπη ή στην Ξάνθη και ένα στην Κοζάνη. Το πρώτο, θα δέχεται τα σκουπίδια από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (ΜΑΑ Βόρειου Έβρου, Σαμοθράκης, Αλεξανδρούπολης, Ξάνθης και Καβάλας). Και το δεύτερο θα δέχεται τα σκουπίδια από τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (ΜΑΑ Σερρών, Ανατολικού Τομέα ΠΚΜ και Δυτικού Τομέα ΠΚΜ), Δυτικής Μακεδονίας (ΜΑΑ Κοζάνης), Ηπείρου (ΜΑΑ Ιωαννίνων), Θεσσαλίας (ΜΑΑ Λάρισας, Μαγνησίας και Δυτικής Θεσσαλίας) και μέρους της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (ΜΑΑ Κέρκυρας).
♦ Ένα εργοστάσιο καύσης θα δημιουργηθεί στη 2η Διαχειριστική Ενότητα, το οποίο θα κατασκευαστεί στην Αρκαδία, την Αχαΐα ή την Ηλεία και θα δέχεται τα σκουπίδια από τις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας (ΜΑΑ Αγρινίου, Ναυπάκτου, Δυτικής Αχαΐας και Ηλείας), Πελοποννήσου (ΜΑΑ Αρκαδίας, Μεσσηνίας και Λακωνίας) και μέρους της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (ΜΑΑ Κεφαλλονιάς, Ζακύνθου και Λευκάδας).
♦ Το τρίτο εργοστάσιο καύσης θα δημιουργηθεί στη Βοιωτία και θα δέχεται τα σκουπίδια από τις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας (ΜΑΑ Θήβας, Χαλκίδας, Λαμίας και Φωκίδας) και μέρους της Περιφέρειας Αττικής (ΜΑΑ Δυτικού Πάρκου και Βόρειου Πάρκου Αττικής).
♦ Στην ίδια διαχειριστική ενότητα θα κατασκευαστεί εργοστάσιο καύσης στην Αττική το οποίο θα παραλαμβάνει τα σκουπίδια της Περιφέρειας Αττικής (ΜΑΑ Βορειοανατολικής Αττικής, Κεντρικού Τομέα, Πειραιά και Νοτιοανατολικού Πάρκου), Βορείου Αιγαίου (ΜΑΑ Λέσβου, Χίου και Σάμου) και μέρους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (ΜΑΑ Σύρου, Νάξου, Άνδρου, Κω, Καλύμνου, Μήλου, Τήνου, Λέρου, Μυκόνου, Πάρου και Πάτμου).
♦ Το έκτο εργοστάσιο καύσης θα κατασκευαστεί στο Ηράκλειο Κρήτης και θα δέχεται τα σκουπίδια από τις Περιφέρειες Κρήτης (ΜΑΑ Χανίων, Ηρακλείου, Χερσονήσου, Αμαρίου και Σητείας και μέρους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (ΜΑΑ Θήρας, Ρόδου και Καρπάθου).
Η μελέτη τονίζει ότι αυτές οι τοποθεσίες είναι ενδεικτικές και θα οριστικοποιηθούν στη φάση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και των διαγωνισμών, με δυνατότητα ευελιξίας εντός των Διαχειριστικών Ενοτήτων.
Διαβούλευση
Η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έθεσε τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) «για τη δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών (ΑΕΠΥ) από Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ)» σε δημόσια διαβούλευση από την 1η Αυγούστου 2025 και καλεί «το ενδιαφερόμενο κοινό και φορείς να διατυπώσουν εγγράφως και σε κάθε περίπτωση επαρκώς τεκμηριωμένα τις απόψεις τους επί της σχετικής Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) προς τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙ.Π.Α.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ταχ. διεύθυνση: Λ. Αλεξάνδρας 11, 11473 Αθήνα, email: sec.dipa@prv.ypeka.gr) μέσα σε προθεσμία τριάντα ημερών (30), από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης αυτής για το ενδιαφερόμενο κοινό και τριανταπέντε ημερών (35), από την παραλαβή του σχετικού αιτήματος γνωμοδότησης της ΔΙ.Π.Α., για τις Δημόσιες Αρχές».
Αντιδράσεις
ΚΚΕ: επικίνδυνη εξέλιξη, η προώθηση 6 μονάδων καρκινογόνας καύσης απορριμμάτων
«Μέσα στο κατακαλόκαιρο, την 1η Αυγούστου, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έδωσε προς «διαβούλευση» τη «Στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης ΑΕΠΥ (Απορριμματογενείς ενεργειακές πρώτες ύλες) από Αστικά Στερεά Απόβλητα», που αφορά στην κατασκευή 6 μονάδων καύσης απορριμμάτων σε όλη τη χώρα. Ο Αύγουστος φαίνεται ότι είναι ο αγαπημένος μήνας, διαχρονικά των κυβερνήσεων, για αποφάσεις που αφορούν στη διαχείριση των απορριμμάτων. Όπως την 1η Αυγούστου 2019, όπου η τότε απελθούσα διοίκηση ΣΥΡΙΖΑ στην Περιφέρεια Αττικής, μαζί και με τη νεοεκλεγείσα διοίκηση της ΝΔ, αποφάσιζαν μέσα στο κατακαλόκαιρο τη δημιουργία μιας νέας χωματερής, ένα τεράστιο «πανωσήκωμα» στο ΧΥΤΑ Φυλής» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΚΚΕ και επισημαίνει:
«Οι 6 μονάδες καύσης απορριμμάτων, το σχέδιο για τις οποίες είχε παρουσιαστεί το προηγούμενο διάστημα παρουσία επιχειρηματικών ομίλων που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό, προβλέπεται να γίνουν στις ακόλουθες περιοχές: Ροδόπη ή Ξάνθη, Κοζάνη, Αρκαδία ή Αχαΐα ή Ηλεία, Αττική, Βοιωτίας και Ηράκλειο Κρήτης.
Πρόκειται για μια πολύ επικίνδυνη εξέλιξη, αυτή της καρκινογόνας καύσης – ακόμη και σύμμεικτων απορριμμάτων – με εργοστάσια, που από τη μια θα πρέπει να τροφοδοτούνται με σκουπίδια διαρκώς, ενώ από την άλλη θα ‘χαντακώνουν’ την υγεία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων των περιοχών όπου θα εγκατασταθούν. Με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) του 2020, η κυβέρνηση της ΝΔ άνοιξε χώρο και στους μονοπωλιακούς ομίλους των εργοστασίων καύσης, τον οποίο διεύρυνε παραπέρα με την τροποποίησή του το 2023. Δρόμος που είχε ανοίξει με το ΕΣΔΑ της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το 2015».
Δυτικό Μέτωπο: «απαράδεκτη μεθόδευση του ΥΠΕΝ»
Το Δυτικό Μέτωπο (Συντονισμός φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών Δ. Αττικής – Δ. Αθήνας), καταγγέλλει μεθόδευση από κυβέρνηση και ΥΠΕΝ, επισημαίνοντας το γεγονός ότι η ΣΜΠΕ για τα 6 εργοστάσια καύσης σκουπιδιών βγήκε σε δημόσια διαβούλευση την 1η Αυγούστου αλλά και το γεγονός ότι «περιόρισαν το χρόνο στο ελάχιστο και αφαίρεσαν κάθε δυνατότητα δημοσιότητας, αφού η γνώση του αριθμού και του περιεχομένου των απόψεων που θα κατατεθούν, αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της υπηρεσίας αδειοδότησης και των πολιτικών προϊσταμένων της, φυσικά!». Σημειώνει ακόμη μεταξύ άλλων ότι:
-Η επιλογή της καύσης είναι αντιπεριβαλλοντική και πανάκριβη. Κυρίως, θα ωφελήσει αυτούς που θα επενδύσουν, με 28ετείς συμβάσεις δημόσιου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), με εγγυημένη κερδοφορία.
-Η καύση αντιστρατεύεται την προδιαλογή στην πηγή, την πραγματική ανακύκλωση και ανάκτηση, που θα αποκτήσουν «ταβάνι» για πάρα πολλά χρόνια, αφού οι μονάδες καύσης θα απαιτούν τεράστιες ποσότητες «πρώτης ύλης».
-Θέλουν να κρύψουν ότι -συνειδητά- κρατούν σε εμβρυακό επίπεδο το ποσοστό της ανακύκλωσης και σε υψηλό αυτό της ταφής, για να μπορέσουν να «νομιμοποιήσουν» ιδεολογικά και επιχειρησιακά την καύση.
