8/4/20

Η πανδημική κρίση και ο ρόλος του Κράτους


Γράφει ο Λουκάς Ανδριτσόπουλος 
(Εκπαιδευτικός)

 «Ζούμε στην εποχή της ‘‘κρίσης’’». Χιλιοειπωμένη πρόταση, τόσο γραπτά όσο και προφορικά. Και τελικά τι είναι αυτή  η «κρίση»; Μια «κρίση» πολυδιάστατη που αφενός καταδεικνύει την καθίζηση των εθνικών συστημάτων υγείας, καθρεφτίζοντας τις συνέπειες  που έχει σε εποχές γρήγορων κοινωνικών μεταβολών όπως η δική μας   και αφετέρου μας κάνει να αναρωτηθούμε ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του «μεταπολεμικού» κόσμου,. 
Η κρίση λοιπόν, διαμορφώνει εξελίξεις για το «κράτος νυχτοφύλακα», το ελάχιστο κράτος που αποτελεί ιδεώδες  του νεοφιλελευθερισμού και επικεντρώνεται σε τρεις βασικές  λειτουργίες :

1.         Διατήρηση της τάξης στο εσωτερικό των χωρών
2.         Διασφάλιση συμβολαίων και συμφωνιών ανάμεσα σε ιδιώτες
3.         Προστασία από εξωτερικές επιθέσεις
Κάτι τέτοιο σε συνδυασμό με την  παράλληλη κρίση που έχει επέλθει στον κόσμο της εργασίας, είτε γιατί οι εργαζόμενοι αρρωσταίνουν είτε απομονώνονται  ή αποχωρούν αναγκαστικά  από την παραγωγική διαδικασία, αλλά και σε συνδυασμό με την ύπαρξη ευέλικτων μορφών εργασίας που δεν αποτελούν τωρινό φαινόμενο, εντείνουν   τον φαύλο κύκλο των ανισοτήτων στη Δύση.
Η πανδημία, όπως είναι ευρέως γνωστό, δημιουργεί μια σειρά προβλημάτων και ερωτημάτων ως προς τη νέα  μορφή οργάνωσης  των κρατών. Οι κυβερνήσεις λοιπόν καλούνται να λάβουν μέτρα και να διαμορφώσουν έναν στοιχειώδη, τεκμηριωμένο και σαφή πολιτικό λόγο, πέραν του αφηγήματος  της ατομικής ευθύνης .
Δεν  αρκεί  ένα ελάχιστο κράτος που θα παρεμβαίνει μόνο μέσα από τους μηχανισμούς καταστολής του, δηλαδή μέσω του Δικαστικού συστήματος, της αστυνομίας και του στρατού (ενίοτε ιδιωτικού) αλλά ο κεντρικός σχεδιασμός του κράτους σε μια σειρά από ζητήματα όπως η υγεία, η στέγαση, η τροφή, η εκπαίδευση, οι  μεταφορές  με την αποδεδειγμένη πλέον λογική ότι τόσο οι αγορές όσο και άνθρωποι δεν αυτορυθμίζονται.
 Με πολιτικές, όπως αυτής της βιομηχανίας του Κιλκίς, που άλλαξε το αντικείμενο της παραγωγής της και κατασκευάζει ασπίδες προσώπου για το νοσηλευτικό προσωπικό και τους γιατρούς, σε αντίθεση με αυτούς που αισχροκερδούν ανεβάζοντας τις τιμές των προϊόντων που είναι απαραίτητες για την ελληνική κοινωνία.
Με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου που εστιάζουν στον πυρήνα της πανδημίας, σε προσλήψεις δηλαδή  μόνιμου ιατρικού προσωπικού, όχι επικύρωση συμβάσεων ορισμένου χρόνου που διαιωνίζουν την ήδη απαξιωμένη κατάσταση του εθνικού συστήματος υγείας.
            Δυνατότητα συμμετοχής των δημόσιων Πανεπιστημίων, στην παραγωγή πολλαπλών διαγνωστικών τεστ και όχι στην απομόνωση της , αρκούμενοι στα δώρα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ενδυναμώνοντας έτσι τα ήδη χαμηλά ποσοστά έρευνας και καινοτομίας που διακρίνουν τη χώρα. 
Η καμπάνια των διαφημιστικών σποτ είναι σημαντική για την επίτευξη του στόχου, όμως δεν μπορεί να είναι περισσότερο σημαίνουσα από τον εφοδιασμό των νοσοκομείων, τους νοσηλευτές , μάσκες, στολές , το ΕΚΑΒ και τον εξοπλισμό.
Όπως επίσης, ιδιαίτερη μέριμνα χρειάζονται τα απομακρυσμένα χωριά , νησιά , αλλά και ευπαθείς ομάδες και άστεγοι που πλήττονται ή θα πληγούν περισσότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Αναγκαίο και εύλογο λοιπόν, σε συνθήκες έντασης της ύφεσης , είναι να περιλαμβάνεται η προοπτική  παρέμβασης του κράτους, ως μοχλού ανάσχεσης της ύφεσης που θα φέρει η νέα πανδημία, κάτι που πλέον είναι ορατό, πως δεν μπορεί να κάνει το «αόρατο χέρι» του Adam Smith. 
 Η σημαντικότητα της συγκυρίας, επιβάλλει να επανανοηματοδοτηθούν οι ρόλοι και οι λειτουργίες κρατικών αλλά και υπερεθνικών οργανισμών. (Ε.Ε) Οι αγορές όπως και οι θεσμοί, είναι κοινωνικές κατασκευές , υπάρχουν για να λύνουν τα προβλήματα των κοινωνιών  και τροποποιούνται ανάλογα με τις νέες ανάγκες που προκύπτουν.
 Αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα των προοδευτικών δυνάμεων, να κυριαρχήσουν πολιτικά  με πειστικό, δημοκρατικό και δίκαιο τρόπο, απέναντι στις ραγδαίες προκλήσεις της εποχής. Να είναι οι νικητές του «μεταπολεμικού» αυτού κόσμου ώστε  να διαμορφώσουν συνεκτικές τις κοινωνίες στο μέλλον.


ΒΟΙΩΤΙΚΗ ΩΡΑ

Αρχειοθήκη ιστολογίου